อันตราย! หากใช้กัญชาร่วมกับยาที่ทานประจำ อาจเกิด “ภาวะยาตีกัน”

กัญชาเป็นพืชล้มลุกจำพวกหญ้า ในใบกัญชามีสารเคมีกลุ่ม cannabinoids เป็นสารออกฤทธิ์ที่นำมาใช้เพื่อประโยชน์ต่างๆ เช่นต้านการอักเสบ ทำให้ผ่อนคลาย และทำให้เกิดอาการไม่พึงประสงค์เช่นคลื่นไส้ อาเจียน ปากแห้ง ใจสั่น ความดันโลหิตตก หรือทำให้เกิดอาการเคลิ้ม ควบคุมตัวเองไม่ได้ ซึ่งการใช้กัญชา แม้จะใช้เพื่อประโยชน์ทางการแพทย์ ก็ทำให้เกิดอาการเสพติดได้ จึงต้องใช้ด้วยความระมัดระวัง และอยู่ในความดูแลของผู้เชี่ยวชาญเช่นแพทย์ หรือเภสัชกร  

สารเคมีกลุ่ม cannabinoids ในกัญชา ประกอบด้วยสารหลักสองชนิดคือ THC และ CBD ซึ่งสารทั้งสองชนิดเมื่อเข้าสู่ร่างกาย จะผ่านการเปลี่ยนแปลงที่ตับ ดังนั้นการใช้กัญชาร่วมกันกับยาหลายชนิดที่ต้องมีการเปลี่ยนแปลงที่ตับจึงอาจมีอันตราย ทั้งจากการเสริมฤทธิ์กันของกัญชาและยาอื่น พิษต่อตับที่เพิ่มขึ้น และอาการข้างเคียงทั้งของกัญชาและยาที่รับประทานร่วมกันที่เพิ่มมากขึ้น  

ฤทธิ์ของกัญชาต่อร่างกาย ได้แก่

ประโยชน์ของกัญชา เช่น เพิ่มความอยากอาหาร ระงับปวด ต้านอาการชัก ลดการอักเสบ  

โทษของกัญชา เช่น ปากแห้งใจสั่น ความดันต่ำ กดการหายใจ มีผลต่อความจำและการควบคุมตัวเอง รบกวนการเคลื่อนไหว คลื่นไส้ อาเจียน ปวดศีรษะ  

นอกจากนี้การใช้กัญชาเป็นระยะเวลานาน จะส่งผลเสียต่อระบบต่างๆของร่างกาย เพิ่มความเสี่ยงต่อการเป็นโรคหัวใจและหลอดเลือด รบกวนการหลั่งของฮอร์โมนต่างๆ ส่งผลต่อการทำงานของสมองและการรับรู้ อาจทำให้มีภาวะคลื่นไส้อาเจียนเรื้อรัง และก่อให้เกิดภาวะมีบุตรยา ประจำเดือนมาผิดปกติ และการสูบกัญชายังเพิ่มความเสี่ยงต่อการเป็นมะเร็งปอด  

ยาที่ควรใช้อย่างระมัดระวังเมื่อใช้ร่วมกันกับกัญชา

• ยาที่ เพิ่มความเป็นพิษต่อตับ เมื่อใช้ร่วมกับกัญชา เช่นยากันชัก Valproic Acid, ยาฆ่าเชื้อไวรัส Favipiravir, แอลกอฮอล์, ยาลดไขมันกลุ่มสแตติน, ยาพาราเซตามอล 

• ยาที่ เสริมฤทธิ์กดประสาท ทำให้ง่วง เมื่อใช้ร่วมกับกัญชา เช่น แอลกอฮอล์ ยาแก้ปวดมอร์ฟีน ยานอนหลับ 

• ยาที่ เพิ่มอาการใจสั่น ความดันโลหิตตก เมื่อใช้ร่วมกับกัญชา เช่น ยาลดอาการคัดจมูก กาแฟ ชา  

• ยาที่ ฤทธิ์และอาการข้างเคียงมากขึ้น เมื่อใช้ร่วมกับกัญชา เช่น  

o ยาหัวใจ Amiodarone, Verapamil, Diltiazem 

o ยายับยั้งการเกาะกลุ่มของเกล็ดเลือด/ละลายลิ่มเลือด Warfarin, Clopidogre, Cilostazoll, 

o ยาฆ่าเชื้อแบคทีเรีย Erythromycin, Clarithromycin,  

o ยาฆ่าเชื้อรา Itraconazole, Fluconazole, Ketoconazole,  

o ยาฆ่าเชื้อไวรัส Efavirenz, Protease inhibitors 

o ยาช่วยปรับอารมณ์ รักษาโรคซึมเศร้า โรคจิตเภท 

o ยาแก้ปวด แก้ปวดไมเกรน Tramadol, Ergotamine 

นอกจากนี้ยังมีกลุ่มคนที่ควรระมัดระวังอย่างมากเมื่อต้องใช้กัญชาได้แก่  

• ผู้ป่วยโรคหัวใจและหลอดเลือด ผู้ป่วยจิตเวช 

• ผู้ป่วยที่รับประทานยาละลายลิ่มเลือด warfarin เนื่องจากเพิ่มโอกาสในการทำให้เกิดภาวะเลือดเหลว เลือดหยุดยาก และอาจทำให้เลือดออกในอวัยวะภายในได้  

• ห้ามใช้กัญชาในคนอายุต่ำกว่า 20 ปีเนื่องจากมีผลรบกวนการทำงานของสมอง และการพัฒนาด้านอารมณ์ 

• ห้ามใช้กัญชา ในหญิงตั้งครรภ์และหญิงให้นมบุตร เนื่องจากกัญชาสามารถผ่านรกและน้ำนมไปสู่ทารกทำให้เกิดอันตรายได้  

• ห้ามใช้กัญชาในผู้สูงอายุ เพราะเสี่ยงต่อการทำให้ใจสั่น ความดันโลหิตตก  

ถึงแม้ว่าในปัจจุบันจะมีการใช้กัญชาอย่างแพร่หลายทั้งเพื่อการแพทย์และเพื่อวัตถุประสงค์อื่นๆ แต่อันตรายจากกัญชาต่อร่างกายยังคงมีอยู่มาก ซึ่งการใช้อย่างไม่ถูกต้องจะทำให้เกิดผลเสียทั้งในระยะสั้นและระยะยาว ดังนั้นผู้ป่วยที่ต้องการใช้กัญชาเพื่อรักษาโรค ควรปรึกษาแพทย์ก่อนการใช้งานทุกครั้ง และใช้ตามคำแนะนำของแพทย์และเภสัชกรอย่างเคร่งครัด  

เอกสารอ้างอิง 

1. Viewacademic  // (no date) ViewAcademic. Available at: https://www.fda.moph.go.th/sites/Narcotics/SitePages/ViewAcademic.aspx?IDitem=1 (Accessed: March 17, 2023). 

2. Guidance on Cannabis for Medical Use. กรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข. ฉบับปรับปรุงครั้งที่ 3/2563 

อัปเดตและติดตามสาระสุขภาพดี ๆ จาก ร้านยา เอ็กซ์ต้า พลัส ได้ที่

Website: https://exta.co.th/

LINE: @eXtaPlus (https://bit.ly/eXtaplus)

Instagram: instagram.com/extaplus

YouTube: youtube.com/eXtaHealthBeauty

หากมีข้อสงสัย หรืออยากสอบถามเพิ่มเติมเกี่ยวกับสุขภาพและการใช้ยาสามารถปรึกษากับเภสัชกรได้ที่ร้านยา เอ็กซ์ต้า พลัส ทุกสาขาทั่วประเทศ หรือสะดวกมากยิ่งขึ้น สามารถปรึกษาเภสัชกรร้านยา เอ็กซ์ต้า พลัส ผ่าน Application ALL PharmaSee ได้ตลอด 24 ชั่วโมง มาสุขภาพดีไปด้วยกันนะคะ